e-learning
Η εκπαίδευση είναι μια συνεχής διαδικασία παροχής και ανατροφοδότησης δεδομένων μέσω διδακτικών μεθόδων με σκοπό τον εμπλουτισμό των γνώσεων μας. Στη δεκαετία του ΄60 ξεκίνησε η προσπάθεια να διευρυνθεί το πλαίσιο της, και ήδη από την δεκαετία του '80, εμφανίστηκαν νέες εκπαιδευτικοί μέθοδοι διδασκαλίας με χρήση ηλεκτρονικών οπτικοακουστικών μέσων, οι μέθοδοι e-learning. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και την διάδοση του Διαδικτύου, αυτές οι μέθοδοι βελτιώθηκαν και έχουν διαδοθεί σε μεγάλο ποσοστό μαθητών.
Σε αντίθεση με τις αρχικές προτάσεις των πρώτων που ασχολήθηκαν με το θέμα της τηλεκπαίδευσης, η σύγχρονη οπτική έρχεται να ταράξει τα νερά στον χώρο της εκπαίδευσης. Ενώ, αρχικά ο στόχος ήταν η μείωση της επίδρασης του εκπαιδευτή, τα νέα εκπαιδευτικά μοντέλα τονίζουν τόσο την σημασία του ατόμου που προωθεί το μαθητή να ανακαλύψει την γνώση, όσο και τη μεθοδολογία, κατά την οποία ο μαθητής μπορεί να ανακαλύψει αυτό το νέο συναρπαστικό κόσμο της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού παραμένει αναντικατάστατος, γιατί στοιχεία όπως ο κοινωνικός αντίλογος, η επεξήγηση, η παραίνεση, αλλά και ο έλεγχος είναι απαραίτητα για να επέλθει η ποθητή πρόοδος, όχι μόνο στο επίπεδο της απόκτησης γνώσης, αλλά και γενικότερα στην κοινωνικοποίηση του νεαρού μαθητή.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, οι δύο στους τρεις μαθητές ασχολούνται με το Διαδίκτυο σε εβδομαδιαία βάση και οι ίδιοι κατά 70% το χρησιμοποιούν για παιχνίδια. Είναι δεδομένο, λοιπόν, ότι είναι εξοικειωμένοι με αυτόν τον χώρο. Επίσης, οι ίδιες έρευνες απέδειξαν ότι το 90%, ποσοστό υψηλότατο, ενθουσιάζονται στην ιδέα της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών στην εκπαίδευση, το 80% ελκύεται από την χρήση πολυμέσων (εικόνες, υπερκείμενα, παρουσιάσεις) και το 60% επιθυμεί την διεύρυνση των παρεχομένων διδακτικών μεθόδων τηλεκπαίδευσης. Παράλληλα, παρουσιάζονται κουρασμένοι από την υφή των σχολικών μαθημάτων και την μονοδιάστατη διδακτική μέθοδο που ακολουθείται από τους περισσότερους φορείς.
Η αναδόμηση της διαίσθησης που έχει ο μαθητής, πριν ακόμη δεχθεί την γνώση είναι ένα βασικό σημείο, στο οποίο δίνουν έμφαση οι μέθοδοι e-learning. Οπτικοακουστικά μέσα, όπως κείμενα, εικόνες, γραφήματα, παρουσιάσεις και πληθώρα υπερκειμένων και δεδομένων μέσω του Διαδικτύου, έρχονται να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του μαθητή και να αντικαταστήσουν τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας, κάνοντας, έτσι, το μάθημα πιο ελκυστικό. Ενώ, παράλληλα καλλιεργούν στο μαθητή το αίσθημα της ανακάλυψης και της δημιουργίας. Γνωστικά αντικείμενα αποτυπώνονται πιο εύκολα στο μυαλό του μαθητή, όταν, για παράδειγμα, τα βλέπει σε μια οθόνη και μπορεί να τα επεξεργαστεί αμφίδρομα, παρά όταν τα ακούει στην παράδοση του μαθήματος ή όταν καλείται να τα διαβάσει σε ένα βιβλίο. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει την κατάργηση των βιβλίων, ούτε την παραγκώνιση τους, κάθε άλλο. Το e-learning έρχεται να ενισχύσει την μάθηση και να συμβάλει στην διαδικασία της διδασκαλίας, ενεργοποιώντας το ενδιαφέρον του μαθητή για το μάθημα και βελτιώνοντας τον τρόπο που διαβάζει.
Από την άλλη πλευρά, η όλη διαδικασία εγκυμονεί κινδύνους, όπως η απόσπαση της προσοχής, η αχανής και ατελέσφορη αναζήτηση σε τεράστιους όγκους δεδομένων, καθώς και η έλλειψη κατάρτισης των εμπλεκομένων. Εδώ σημαντικό ρόλο κατέχει ο εκπαιδευτικός, που οφείλει πάντα να είναι ενεργός και να οργανώνει κατάλληλα το μάθημα, θέτοντας όρια και καθοδηγώντας κατάλληλα τους μαθητές του, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και τις ανάγκες τους. Το λειτούργημα του εκπαιδευτικού δεν είναι να μεταδίδει γνώσεις μέσω ενός στείρου μονόλογου, ούτε να παραμένει στάσιμος σε υπάρχοντα μοντέλα, αλλά να είναι σύγχρονος με την εποχή του και να εξελίσσεται με σκοπό την βελτίωση της ποιότητας του μαθήματος που παραδίδει και την γενικότερη κοινωνικοποίηση των μαθητών του.
Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί προσπάθειες ενσωμάτωσης μεθόδων e-learning και στην Ελλάδα, όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα "Ψηφιακή Τάξη" του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, με την χορήγηση δωρεάν ηλεκτρονικού υπολογιστή στους μαθητές της Α' Γυμνασίου, καθώς και την παροχή δωρεάν εκπαιδευτικού λογισμικού. Στόχος, λοιπόν, είναι να διευρυνθεί αυτή η κίνηση γενικότερα σε όλες τις βαθμίδες και να γίνει καταληπτή η σημαντική προσφορά του e-learning στην εκπαίδευση. Η τηλεκπαίδευση δεν είναι μόνο μέθοδος για παιδιά μικρής ηλικίας, αλλά γενικότερα μια θετική επίδραση στην πνευματική καλλιέργεια του μαθητή. Αποτελεί δυνατό όπλο στη φαρέτρα του για να προετοιμαστεί κατάλληλα για τις Πανελλήνιες εξετάσεις, αλλά και για να κοινωνικοποιηθεί σωστά στην σύγχρονη ψηφιακή κοινωνία.